Podział majątku to jedno z bardziej emocjonujących postępowań po orzeczeniu przez Sąd rozwodu (lub po ustaniu wspólności majątkowej). Podział przeprowadza się w odrębnym postępowaniu przed sądem rejonowym, wyjątkowo w samym wyroku rozwodowym, o ile obie strony zgodnie o to wniosą i nie spowoduje to zwłoki. Alternatywą, gdy jest zgoda co do składu i wartości, jest umowny podział u notariusza (dla nieruchomości wymagany akt notarialny).
Co wchodzi do majątku wspólnego?
Co do zasady (przy ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej) majątek wspólny obejmuje:
- wynagrodzenia za pracę i dochody z działalności zarobkowej każdego z małżonków,
- dochody z majątku wspólnego i osobistego (np. najem mieszkania),
- środki zgromadzone w OFE/PPK oraz na rachunkach bankowych powstałe w trakcie wspólności,
- przedmioty nabyte w czasie trwania wspólności (np. mieszkanie, samochód, wyposażenie domu).
Majątek osobisty (nie podlega podziałowi) to m.in.:
- przedmioty nabyte przed ślubem,
- darowizny i spadki otrzymane przez jednego z małżonków (chyba że darczyńca postanowił inaczej),
- prawa ściśle związane z osobą (np. odszkodowania za krzywdę),
- przedmioty służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków, jeżeli zostały nabyte z jego majątku osobistego.
Postępowanie wszczyna się wnioskiem, w którym należy wskazać skład majątku, źródła finansowania i proponowany sposób podziału wraz ze spłatami. Opłata sądowa wynosi co do zasady 1000 zł, a przy zgodnym projekcie 300 zł.
Zasadą są równe udziały, ale sąd może je ustalić nierówno, gdy istnieje ważny powód i istotna różnica w przyczynieniu się do powstania majątku, np. długotrwałe uchylanie się od pracy czy trwonienie środków. Jednocześnie podkreślić należy, że zgodnie z orzecznictwem praca w domu i opieka nad dziećmi są traktowane jak równorzędny wkład.
W sprawach o podział majątku najczęściej występuje spór co do wartości poszczególnych składników majątku (np. wartości mieszkania, wartości wyposażenia). Przy sporach o wartości zwykle konieczna jest opinia biegłego lub biegłych, którzy wyceniają nieruchomości, ruchomości, przedsiębiorstwo.
W postępowaniu o podział majątku wspólnego kluczowe znaczenie może mieć również rozliczenie nakładów. Jeśli z majątku osobistego jednego z małżonków sfinansowano wspólny zakup (np. darowizna rodziców na wkład własny przy zakupie nieruchomości), można żądać zwrotu tej części przy podziale. Analogicznie rozlicza się wydatki ze wspólnego na osobisty majątek drugiej strony oraz nakłady na przedsiębiorstwo prowadzone przez małżonka.
W końcowym orzeczeniu Sąd przyznaje poszczególne składniki majątku stronom i zasądza spłaty z terminami, ewentualnie rozlicza nakłady i określa nierówne udziały.
W przypadku pytań i wątpliwości służę pomocą w Państwa sprawie o podział majątku wspólnego.
